Dünya Kupası'nın Evsahibi Türkiye Olursa?

Deloitte Basın Bülteni: 6 Haziran 2006
Deloitte, yayımladığı “Dünya Kupası Türkiye’de: Denemeye Değer bir Rüya” başlıklı çalışması ile, olası bir Dünya Kupası ev sahipliğinin Türkiye açısından maliyetini ve getirilerini değerlendirdi.
Rapora göre, stadyum modernizasyonları ve inşaatları ile turnuvanın operasyonel giderleri 500 milyon Euro’nun üzerinde bir fatura çıkarıyor. Sadece bilet satışlarından sağlanacak gelirle elde edileceği öngörülen net operasyonel gelir ise 235 milyon Euro’nun üzerine çıkıyor. Operasyonel masraflar çıkartıldığında, 29 milyon 157 bin Euro net operasyonel kar elde edileceği öngörülüyor. Turnuva, Türkiye’ye sağlayacağı tanıtım olanakları açısından değeri ölçülemeyecek bir fırsat oluştururken, Türk futbolunun gelişimine de ciddi katkılarda bulunacak.
Türkiye’nin son dönemde, UEFA Şampiyonlar Ligi Final Maçı, Formula 1 Grand Prix Türkiye, Dünya Ralli Şampiyonası – Türkiye Rallisi gibi birçok üst düzey uluslararası spor etkinliğine ev sahipliği yaptığını ifade eden Deloitte Türkiye Denetim Ortağı Ömer Tanrıöver çalışmayı şöyle değerlendirdi:
“Türkiye tüm bu organizasyonları başarıyla gerçekleştirdi. Ülkemiz gerçekleştirdiği her başarılı etkinlikle birlikte, FIFA Dünya Kupası ve Olimpiyatlar gibi, sporun zirvesini temsil eden organizasyonlara bir adım daha yaklaşıyor. Deloitte Türkiye olarak, ev sahibi ülkeye muazzam bir tanıtım imkanı ve hem doğrudan hem de dolaylı olarak ciddi gelir sağlayan Dünya Kupası’nı düzenlemenin Türkiye’ye getireceği maliyeti hesapladık. Çalışmamızda, turnuva ile paha biçilemeyecek bir reklam yapacak olan Türkiye’nin, bilet ve turizm gelirleri ile de ciddi kar elde edeceğini hesapladık.”Dünya Kupası için dört ile yeni stadyum şart“Dünya Kupası Türkiye’de: Denemeye Değer bir Rüya” raporu, turnuva için yapılacak masrafları, kapital masrafları ve operasyonel masraflar olarak iki ayrı koldan inceliyor. Turnuvaya ön hazırlık masrafları arasında en önemli kalemi, maçların oynanması öngörülen İstanbul, İzmir, Ankara, Antalya, Trabzon, Bursa, Kayseri, Adana ve Konya illerindeki stadyumların yenilenmesi veya yeni stadyumlar yapılması oluşturuyor. Deloitte’a göre, Ankara, Antalya, Kayseri ve Adana’ya her biri 45.000 seyirci kapasitesine sahip 4 yeni stadyum yapılması gerekiyor. Diğer stadyumların kapasite artırım ve FIFA standartlarına uyum projeleri ile birlikte ele alındığında, toplam tahmini maliyet 323,6 milyon Euro’yu buluyor. İstanbul Atatürk Olimpiyat stadyumunun FIFA şartlarına uygun hale getirilmesi için 9,6 milyon Euroluk bir harcama yapılması gerektiği öngörülüyor. Rapora göre, Türkiye’de FIFA şartlarına uygun tek stadyum ise İstanbul Şükrü Saraçoğlu Stadı.
Çalışmada, Bursa, Konya, Kayseri, Trabzon ve Adana’daki otellerin iyileştirilmesi, kapasitelerinin artırılması ve yeni oteller inşa edilmesinin yanı sıra, havaalanı kapasitelerinin artırılması ve standartlara uydurulması konusunda ciddi çalışmalar yapılması gerektiğinin de altı çiziliyor.
Operasyonel masraflarDünya Kupası’nın ev sahibi ülkeye yükleyeceği masraflar, stadyum ve altyapı harcamaları ile de bitmiyor. Turnuvanın başarılı bir şekilde planlanması ve gerçekleşmesi için gereken, operasyonel masraflar da Deloitte tarafından şu şekilde sıralanmış: Stadyum ve antrenman sahası kiralama; güvenlik; yerel ulaşım; konaklama; bilet satış operasyonları; seremoniler ve kültürel organizasyonlar; medya ve akreditasyon; sigorta; FIFA Sekreterliği ve Yerel Organizasyon Komitesi masrafları; reklam, pazarlama, halkla ilişkiler ve diğerleri.
Deloitte’a göre, en yüksek operasyonel masraf kalemini 45 milyon Euro ile, medya ve akreditasyon oluşturuyor. Bu kalem altında, turnuvayı izlemeye gelecek medya mensupları için bir Uluslararası Yayın Merkezi ve Ana Medya Merkezi kurulması ve medyanın bu merkezlerde ve stadyumlarda güvenliğinin sağlanması ve ağırlanmasına ilişkin masraflar bulunuyor. Reklam ve pazarlama için 25 milyon, açılış ve kapanış törenleri için 22 milyon, stadyum kiraları için ise 24 milyon Euro masraf yapılması öngörülmüş. Operasyonel masrafların toplam miktarının ise 205,7 milyon Euro olması bekleniyor.. Bu miktara, yüzde 10’luk yanılma payı da dahil ediliyor.
Kazanımlar: Paha biçilmezDünya Kupası, yüklü faturasına karşın sağladığı tanıtım ve gelirler ile maliyetini fazlasıyla çıkarıyor. FIFA, ev sahibi ülkelere önemli miktarda maddi yardım yapıyor. 2002 yılında, Japonya ve Güney Kore’ye yapılan yardım miktarı 200 milyon Dolar düzeyinde gerçekleşmişti. 2010 yılında ise Güney Afrika’ya 175 milyon Euro tutarında yardım yapılacak.
Ancak, Deloitte raporu, turnuvanın operasyonel karını bulmayı hedeflediğinden FIFA yardımını bütçeye dahil etmiyor. Almanya Dünya Kupası fiyatları hesaba katıldığında, turnuvada sadece bilet satışlarından 235 milyon Euro’nun üzerinde net gelir elde edileceği hesaplanıyor. Sadece bilet satışlarının, Organizasyon Komitesi’nin kasasına 29 milyon Euro kar bırakması öngörülüyor.
Ancak buzdağının su altında kalan kısmı bundan çok daha büyük rakamlara işaret ediyor. Raporda, 2010 Dünya Kupası için 3 milyon turist beklendiğine dikkat çekilerek, Türkiye’ye Dünya Kupası’nı izlemek için gelecek turistlerin konaklama ulaşım ve gıda harcamalarının ülkeye çok yüksek bir gelir sağlayacağının da altı çiziliyor.